Başaran Paslanmaz

PASLANMAZ ÇELİK YAĞ AYIRICILAR


GENEL BİLGİLER


YAĞ AYIRICI (YAĞ TUTUCU) NEDİR?
Atıksuyun içinde bulunan nebati yağlar, hayvani yağlar ve gresi, atıksu tesisatına gitmeden önce, ayrıştıran cihazlar “Yağ Ayırıcı ”olarak adlandırılmaktadır. Yağ tutucu ve yağ kapanı, bu cihazlara verilen diğer isimlerdendir. Burada sözü edilen gres, suda kısmen veya tamamen çözünmeyen ve sabunlaşabilen, yoğunluğu 0,95 g/cm3’ten daha az olan bitki (sebze) ve/veya hayvan kaynaklı maddelerdir.

YAĞIN ATIKSUDAN AYRIŞTIRILMASININ ÖNEMİ
Bir işletmede, yapılan üretim sırasında, atıksuya karışan hayvani yağlar, nebati yağlar ve gresin herhangi bir ayrıştırma işlemine tabi tutulmadan atıksu tesisatına gönderilmesi halinde, işletmedeki atıksu tesisatından başlayarak, atıksu arıtma tesisine kadar olan bütün tesisatın tıkanması kaçınılmaz bir sonuçtur. Çünkü, su ile kararlı olmayan bir emülsiyon meydana getirmiş olan yağlar, boruların içinde sudan ayrışmaya başlar ve boru çeperlerine yapışır. Ayrıca, arıtma tesisinin de çalışması olumsuz etkilenir ve işletme maliyeti artar. Bu nedenle, yağın atıksudan ayrıştırılması önemlidir. Esasen resmi otoriteler de bu hususta zorunluluk getirmektedir. Örneğin, İstanbul da İSKİ tarafından belirlenen kanalizasyon deşarj limitlerine göre, tam arıtma yapılan atıksu arıtma tesisine bağlı olan kanalizasyonlarda 250 mg/litre yağ sınır değer olarak belirlenmiştir.

YAĞ AYIRICI KULLANILMASI GEREKEN YERLER
Restaurant, kafeterya, otel, okul, hastane, toplu yemek üretim tesisleri, işyeri kantinleri gibi yemek hazırlanan, pişirilen ve dağıtılan yerler ile süt işleme tesisleri, et işleme tesisleri gibi endüstriyel tesisler yağ ayırıcı kullanılması gerekli olan yerlerdir.

YAĞ AYIRICI’NIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ
Yağ ayırıcıya giren atıksu öncelikle, akışı kontrol edilmek suretiyle, türbülanssız hale getirilir. Bu suretle çok yavaşlayan ve durulan atıksuyun içindeki yağlar ve gres, yağların sudan hafif olmaları nedeniyle, bir müddet sonra ayrışmaya başlar. Yağlar ve gres üstte birikirken, yağdan yaklaşık %90 oranında arındırılmış olan atıksu, yağ ayırıcı’nın çıkışından atıksu tesisatına gönderilir.

YAĞ AYIRICI’NIN KONACAĞI YER
Yağ ayırıcı yağın su ile karıştığı ana proses ünitelerine en yakın mesafede bir yere konmalıdır. Ayrıca, yer belirlenirken, yağ ayırıcı’nın sürekli ve periyodik olarak temizlenmesi gerektiği hususu dikkate alınmalıdır.

YAĞ AYIRICIYA KESİNLİKLE BAĞLANMAYACAK ATIKSULAR
Mutfak atıksularının haricinde, fekal atık içeren atıksular (kanalizasyon suyu) ile yağmur suları yağ ayırıcılara kesinlikle bağlanmamalıdır.

ÇÖP ÖĞÜTÜCÜYE BAĞLANTI
Çöp öğütücüden çıkan atıksu, hiçbir zaman doğrudan doğruya bir yağ ayırıcıya bağlanmamalıdır. Kullanılacak olan yağ tutucu tipi ne olursa olsun, çöp öğütücüden çıkan atıksu, mutlaka önce uygun ölçüde bir katı atık tutucudan geçirilmeli, çöp öğütücüde öğütülmüş olan maddeler bu katı atık tutucuda tamamen çökeltilmelidir.Çöp öğütücüden gelen atıksuyun içinde katı partiküllerin kalmadığından emin olduktan sonra bu atıksu yağ ayırıcıya bağlanmalıdır.

YAĞ AYIRICIYA DOĞRUDAN BAĞLANAMAYACAK DİĞER CİHAZLAR
Patates soyma makinası gibi suda zamanla çökelen atıkların bulunduğu atıksular üreten cihazlar, doğrudan doğruya yağ ayırıcıya giden hatta bağlanmamalıdır. Bu atıklar, yağ ayırıcıyı olumsuz etkilediği gibi, tesisatın uzun olması halinde, tesisatı da tıkamaktadır. Bu tür cihazların atıksu çıkışlarında uygun özellikler de katı atık tutucular veya filtreler kullanılmalıdır.

YAĞ AYIRICI’NIN TEMİZLENMESİ
Unutulmamalıdır ki, yağ ayırıcı yağı imha eden bir mekanizmaya sahip değildir! Aksine, yağ ile suyu birbirinden ayrıştırarak, yağın bir bölgede birikmesini sağlar. Bu nedenle, kullanım şartlarına göre ve kullanım sırasında belirlenebilecek aralıklarla biriken yağın ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Yağın alınması manuel olarak yapıldığı gibi, yarı otomatik ve tam otomatik olarak da yapılabilir.

YAĞ AYIRICI’NIN SEÇİLMESİ
Yağ ayırıcı kullanılacağı yer, maksimum atıksu debisi, tercih edilen temizleme yöntemi ve monte edileceği bölgeye uygun olarak belirlenmelidir. Kullanacağınız yağ ayırıcının ölçülendirilmesi ve diğer özelliklerinin belirlenmesi hususunda firmamızın proje müdürlüğü hizmetinizdedir.